مبحث مهم دیگه ای که میخوایم راجع بهش صحبت کنیم کاربرد پذیری یا Usability محصول هست. برای طراحی اپلیکیشن کاربردپذیری به معنای اینه که چقدر محصول قابل استفاده هست یا چقدر کارکردن با یه محصول آسونه.کاربردپذیری با مفهوم Ux یکسان به نظر میاد.
توی کسب و کارهای ایرانی این موضوع خیلی مهم هست. اینکه کاربرد پذیری و Ux رو شبیه هم میدونن مثلا میگن برای اینکه کاربران متن رو بهتر ببینن رنگش رو عوض کن یا فلان فیلد رو حذف کن،دو تا فیلد فلان رو ادغام کن، فلان فرآیند رو حذف کن، فلان قدم رواز مراحل پرداخت حذف کن.همه این موارد توی بحث کاربردپذیری هستن.
در واقع کاربرد پذیری یه معیار کیفی هست که بسنجیم یه محصول چقدر به راحتی قابل استفاده است. هر چقدر که کارکردن با یک اپلیکیشن ساده تر باشه کاربردپذیری بهتری داره و هر چقدر کار کردن با یه محصول سخت تر باشه طبیعتا توی بحث کاربردپذیری ضعیفتر هست.
نکته مهمی که در طراحی اپلیکیشن وجود داره اینه که کاربردپذیری و Ux یکسان نیستن. یعنی تمام کاری که یه طراح Ux قراره انجام بده این نیست که بیاد محصول رو کاربردپذیرتر کنه و کار کردن با اون رو ساده بکنه بلکه این بخشی از کار طراح Ux هست.
کاربردپذیری محصول در طراحی اپلیکیشن چه حدی دارد
حد کاربردپذیری یه اپلیکیشن به چند تا پارامتر بستگی داره.
یادگیری(Learnability)
اولین پارامتر قابلیت یادگیریه. اینکه یه اپلیکیشن واقعا چه مقدار قابل یادگیریه. یعنی برای کاربری که برای اولین بار با این محصول کار میکنه چقدر قابل یادگیریه که بتونه به راحتی کاراشو انجام بده.
کاربردپذیری محصول:کارآیی(Efficiency)
معیار دوم اینه که این محصول چقدر بازدهی و کارآیی داره. یعنی اینکه وقتی که کاربرا کار کردن با محصول رو یاد گرفتن با چه کیفیتی میتونن کاراشونو توی محصول انجام بدن، آیا میتونن راحت باهاش کار کنن یا نه.
به خاطر سپاری(Memorability)
مورد سوم اینه که این محصول چقدر قابلیت به خاطر سپاری داره. یعنی بعد از مدتی که کاربران از محصول دور شدن و دوباره برگشتن چقدر میتونن کاراشونو به همون سادگی و مثل قبل انجام بدن. در واقع فرآیندهایی که توی محصول استفاده میشن به یاد کاربر مونده باشن.
خطاهای کاربر(Errors)
معیار چهارم کاربردپذیری خطاها هستن. به این معنا کاربران هنگام کار کردن با محصول چقدر خطا ایجاد میکنن، چقدر این خطاها شدیدن و چطور میتونن به عنوان کاربر از این خطاها عبور کنن. هر چقدر این خطاها برای کاربر کمتر باشن طبیعتا کاربرد پذیری اون محصول برای کاربر بیشتره.
رضایت(Satisfaction)
نهایتا آخرین معیاری که در مورد کاربردپذیری طراحی اپلیکیشن وجود داره رضایتمندی یا در واقع سطح رضایت کاربران هست و اونم اینه که استفاده از این محصول چقدر برای کاربر خوشاینده. کاربر بعد از استفاده از محصول چه احساسی پیدا مکینه به لحاظ آسون بودن کار کردن باهاش یا سخت بودن کار کردن با این محصول.
اینکه این پنج معیار به چه اندازه ای باشن سطح و مقدار کاربردپذیری یه محصول رو مشخص میکنن. پس در واقع یه محصولی که یه Usability خوبی داره باید قابلیت یادگیری داشته باشه، باید برای کاربر کارآیی خوبی داشته باشه، باید کاربران بعد از یه مدتی بتونن به راحتی با اون کار بکنن و بتونن به راحتی از خطاها عبور بکنن و خطاهای کمی داشته باشه و نهایتا کاربر از اون محصول رضایت داشته باشه. این محصول رو بهش میگیم با کاربردپذیری بالا که در واقع یکی از مهم ترین ویژگی ها برای طراحی اپلیکیشن موفق هست.
چرا کاربردپذیری محصول در طراحی اپلیکیشن مهم است
در طراحی اپلیکیشن یا حتی برای تمام محصولات، کاربردپذیری واقعا شرط لازم برای بقای محصول هست. اگه استفاده از محصول شما مشکل باشه ولو بهترین خدمات رو ارائه بدید کاربرا محصولتون رو رها میکنن.
اگه کاربرا نتونن داخل یه فروشگاه اینترنتی محصول موردنظرشونو پیدا کنن نمیتونن اونو بخرن.بنابراین اون کسب و کار هم به هدف و سود خودش نمیرسه و مجبوره اونو بعد یه مدت تعطیل بکنه.
پس Usability یکی از مهم ترین شرایط بقای محصول هست. کاربر محصولی که قابل استفاده نباشه یا استفاده کردن ازش سخت باشه رو رها میکنه.
بعدا خواهیم گفت که کاربران توی مواجه با محصولات مختلف خیلی تنبل عمل میکنن، خیلی دوست ندارن فرآیند براشون مشکل باشه، دوست دارن از تجارب گذشته شون موقع مواجه با یه محصول استفاده بکنن. بنابراین تمام کارایی هم که میخوان توی یه محصول انجام بدن دوست دارن به ساده ترین شکل ممکن انجام بشه.
اهمیت Usability از اونجایی مشخص میشه که عموما ده درصد بودجه طراحی اپلیکیشن صرف Usability اون محصول میشه که در واقع چندین برابر هزینه صرف شده برای بسیاری از قسمت های دیگه محصول هست که این نشون دهنده اهمیت کاربردپذیری یه محصول هست.
